گرهی که سر باز شدن، با دست یا حتی دندان را ندارد؛ ناکامی پارلمان لبنان در دهمین نشست انتخاب رئیس جمهور

به گزارش مجله خبری نگار به نقل از سایت النشره، در دور اول رأی‌گیری نشست روز پنجشنبه ۳۸ رأی به میشل معوض تعلق گرفت. همچنین ۳۷ رأی سفید، ۹ رأی برای المیثاق، هشت رأی برای عصام خلیفه، شش رأی برای لبنان جدید، دو رأی برای زیاد بارود، دو رأی برای صلاح حنین، دو رأی برای التوافق، یک رأی برای میلاد ابو ملهب، یک رأی برای شفیق مرعی و سه رأی باطله به دست آمد.

در دور دوم رأی‌گیری نیز تعداد نمایندگان به حد نصاب نرسید و نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان این جلسه را به دلیل به حد نصاب نرسیدن تعداد نمایندگان در دوره دوم رأی‌گیری لغو کرد. بری در ادامه تاریخی را برای برگزاری جلسه آتی انتخاب رئیس جمهور اعلام نکرد. رئیس پارلمان لبنان پیش‌تر اعلام کرده بود، دهمین جلسه آخرین جلسه سال جاری (میلادی) خواهد بود. او در ادامه ابراز امیدواری کرد که نظرات تمامی نمایندگان در گفتگو مورد توجه قرار گیرد. بری تأکید کرده بود، اگر توافق حاصل شد، جلسه انتخاب را به جلسه گفتمان تبدیل و در غیر این صورت، جلسه را به سال آتی موکول خواهیم کرد.

چرا لبنانی‌ها به توافق نمی‌رسند؟

با شکست پارلمان لبنان برای تعیین رئیس جمهور این کشور برای دهمین بار این سؤال بیش از قبل مطرح است که چرا لبنانی‌ها برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید به توافق نمی‌رسند؟ در وهله اول به نظر می‌رسد مکانیسم و سازکار انتخاب رئیس جمهور در لبنان دچار نقص و چالش عمده است، لذا مسیر برای رسیدن به توافق چندان ساده و هموار نیست. چرا که براساس این سازکار برگرفته از توافق طائف، رئیس جمهور لبنان باید از بین مسیحیان انتخاب شود، آن هم در شرایطی که جامعه مسیحیان در لبنان جامعه سیالی است که بعضاً با کشور‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ارتباط دارند.

پیرو نکته یاد شده اخیراً نوعی نوگرایی در جامعه مسیحی لبنان با توجه به ارتباطات آن‌ها با کشور‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در سایه روی کار آمدن میقاتی شکل گرفته است که می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در عدم رسیدن به توافق برای انتخاب رئیس جمهور جدید باشد. در همین خصوص عامل دیگر عدم تعیین رئیس جمهور لبنان به نقش مخرب این کشور‌ها بازمی‌گردد. یعنی به موازات نکته یاد شده طرف‌های خارجی بخصوص عربستان سعودی و نیز فرانسه و ایالات متحده در میان عدم توافق گروه‌های لبنانی، پررنگ‌ترین بازیگران در پرونده ریاست جمهوری لبنان هستند و، چون هر یک به دنبال تحمیل گزینه خود برای این پست می‌باشند باعث شده این موضوع به عنوان کاتالیزور تشدید اختلافات میان احزاب و گروه‌های سیاسی لبنانی برای تعیین رئیس جمهور این کشور عمل کند.

از دیگر سو باید گفت که بنا به دلایلی از جمله نتایج انتخابات که بیشتر باعث اختلال در فرایند سیاسی در این کشور می‌شود، ایده و طرح پخته و حساب شده‌ای برای انتخاب رئیس جمهور ارائه نشده است. این موضوع هم به سهم خود سبب شده تا مسیر و روند روشن و ملموسی برای تعیین رئیس جمهور در لبنان در دست نباشد. ولی مهم‌ترین دلیل عدم تعیین رئیس جمهور در لبنان به اختلاف نظر‌های سیاسی موجود بین گروه‌ها و احزاب سیاسی بازمی گردد که باعث شده اعضای پارلمان در لبنان برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید این کشور به توافق نرسند. در این میان پارامتر اختلافات سیاسی اصلی‌ترین عاملی است که سبب شده لبنان موفق به تعیین رئیس جمهور نشود.

در این راستا اختلاف سیاسی بین گروه‌های سیاسی در لبنان بیش از گذشته خود را نشان می‌دهد و اگر سابق بر این اختلاف و دعوای عمده بین دو جریان ۱۴ مارس و ۸ مارس بود، اکنون اختلافات ابعاد گسترده‌تر و در عین حال عمیق‌تر به خود گرفته است؛ لذا احزابی که پیش از این حول محور دو جریان مذکور (۱۴ مارس و ۸ مارس) فعالیت می‌کردند اکنون بیش از گذشته فعال شده‌اند و خود اقدام به نقش‌آفرینی می‌کنند.

مضافاً باید در نظر داشت میشل عون فرمانده پیشین ارتش لبنان و رهبر حزب «جریان ملی آزاد» است و طی این سال‌ها مشی سیاسی او (عون) نزدیکی به جریان مقاومت و حزب‌الله بوده لبنان است. با این‌حال اگرچه «جریان ملی آزاد» ائتلاف استراتژیکی با «مقاومت» دارد، اما ائتلاف این جریان با حزب‌الله از نوع «تفاهم و توافق» است، نه «ادغام کامل». از این رو این دو (جریان ملی آزاد و حزب‌الله) درباره برخی مسائل با هم توافق دارند و درباره برخی دیگر هم اختلاف. از این منظر وجود سطحی از اختلافات هم سبب شده تا یک صدای واحد برای تعیین رئیس جمهور شنیده نشود.